Υπάρχει μια λάθος αντιμετώπιση του μέσου ανθρώπου προς τη μέλισσα. Νομίζουμε οτι μιλάμε για ενα πλάσμα αυτόνομο, ενα “ζωντανό”. Η μέλισσα είναι κάτι σαν “μόριο” η γιγαντιαίο “κύτταρο” αν μου επιτρέπετε αυτος ο χαρακτηρισμός. Το μελισσι ειναι ο οργανισμός ή καλύτερα ο υπεροργανισμός. Κανένα μέλος του σε καμία αριθμητική ποσότητα δεν θα μπορούσε να επιβιώσει χωρίς την συντρόφια των υπολοίπων και μάλιστα σε αρκετα συγκεκριμένες αναλογίες. Αν είχα εκατομμύρια εργάτριες χωρίς βασίλισσα, το μελίσσι δεν θα γεννούσε και θα πέθαινε. Αν ειχα χιλιάδες βασίλισσες και κηφήνες να τις γονιμοποιούν, αλλα δεν ειχα εργάτριες να τις ταΐσουν, παλι θα αφανιζόντουσαν, ενω αν είχα μόνο κηφήνες δεν το συζητάω καν. Στον υπεροργανισμο που λέγεται μελίσσι, για να επιβιώσουν τα μέλη-μέρη του αλλα και αυτός, ιδανικά πρέπει να υπάρχουν μια βασίλισσα, μερικές εκατοντάδες κηφήνες και μερικές χιλιάδες εργατριες. Ενα άθροισμα της τάξεως των 15 χιλιάδων ατόμων θα μας κανει ενα φυσιολογικό, καλό μελισσακι.

Το μελισσακι αυτο θα καταλαμβάνει ενα άλφα χώρο στη φωλιά του και καθώς θα αναπτύσσεται θα χρειαστεί περισσότερο και περισσότερο και μοιραία θα “στριμωχτεί”. Τοτε, για ελάχιστο χρόνο η αναλογία πληθυσμού θα αλλάξει. Το μελισσι θα φτιαξει και μια δεύτερη βασίλισσα. Για την ακρίβεια οι εργάτριες θα στήσουν κελιά ικανά να φιλοξενήσουν βασίλισσες και θα εξαναγκάσουν την παλια βασίλισσα με τεχνάσματα να γεννήσει σε αυτά.


Bασιλικό κελί σμηνουργιας. Η προνυμφη μέσα του θα γίνει βασίλισσα.
Ετσι για καποιο χρονο θα συμβιώσει η παλιά βασίλισσα με τις νεαρες κόρες της. Μολις καλυφτεί και το τελευταίο βασιλικό κελί, η παλιά βασίλισσα θα φύγει. Θα αφήσει πίσω τις “αγέννητες” ανώριμες κόρες της και τον μισό περίπου πληθυσμό του μελισσιού.

Θα πάρει μαζι της εργάτριες σε ηλικία αυξημένης κηρογονου ικανότητας, με τις κοιλίες τους γεμάτες με μελι. Θα απομακρυνθουν μερικά μέτρα απο την παλιά φωλιά και θα “πιαστούν” πανω σε ότι βρουν πρόχειρο. Ενα κλαδί, ένα τοίχο… Πάνω σε αυτο θα κάνουν μια σφαίρα, το σμαρι και θα περιμένουν υπομονετικά τις ερευνήτριες που εχουν φυγει προς ανεύρεση ιδανικού χώρου για τη νεα φωλιά.

Αφεσμός που εφυγε απο την κυψέλη και “πιάστηκε” σε κληματαρια.

Αν δεν βρεθεί κατι καλό σε περίπου μια μερα, θα ξεκινήσουν παλι όλες μαζι για να πιαστούν (στρατοπεδεύσουν) λίγο πιο κατω κοκ. Αν οι ανιχνευτές τους βρουν κατι καλο ολες μαζί θα πετάξουν προς την επιλεγμένη τοποθεσία Οι κηρογόνες εργάτριες θα αρχίσουν αμέσως το χτίσιμο των νεων κερηθρων. Μολις τελειώσουν θα αποθηκευσουν σε αυτες το μέλι που ειχαν μεταφέρει μαζί τους.

Στο μεταξύ πίσω στην παλια φωλια η πρώτη νεα βασίλισσα θα ανοιξει το κελι της και θα βγει στον κοσμο σαν ενα ολοκληρωμένο εντομο. Πρωτη της δουλεια θα ειναι να καταστρέψει τα κελια των αδελφών της ώστε να μεινει η μοναδική στη φωλια.

Το μελίσσι εχει πολλαπλασιαστεί!

Αυτη ειναι η φυσιολογική πορεια που ακολουθείται Ετσι διαιωνίζεται το μελισσι. Διασπάται οταν εχει την ευκαιρία σε δυο (καμια φορα και σε περισσοτερα μερη). Αυτο ονομαζεται σμηνουργία. Συνήθως λαμβάνει χώρα την άνοιξη και μάλιστα τον Απρίλιο. Οσο φυσιολογικό και επιτακτικό μοιάζει για το μελισσι, τοσο ειναι κακος μπελας ειναι για τον μελισσοκόμο. Το σμήνος που φευγει απο το μελισσι ονομαζεται αφεσμος ή πιο λαϊκά πουλί. Τα μελίσσια που πουλευουν, οι αφεσμοί, θα ειναι και το θεμα του επομενου post.

Καλό μήνα!

In English: Swarming 

 

Most people take a wrong approach to bees. We think we’re talking about an autonomous creature, a “living being”, but a bee is really something like a particle or giant cell, if you’ll allow me that characterization. The bee hive is an organism or, better yet, a super-organism. No individual member or number of members, in any quantity, could possibly survive without the company of the rest – with numerous concrete analogies. If I had a million workers without a queen, the hive could not reproduce and would perish. If I had thousands of queens and drones to fertilize them – but had no workers to feed them – or if I had only drones…etc. etc. In the super-organism called the hive, ideally there should exist the following: 1 Queen Bee, several hundred Drones and several thousand Workers. A total of 15,000 individuals will give us a nice, normal bee hive.

This ideal bee hive will contain an alpha space in its nest, and as it grows it will need more and more, and will become overcrowded at its peril. Then, in just a little time, the respective population will change, and the hive will produce a second Queen. To be precise, the workers will establish cells to host new queens and, with various tricks, will force them to lay their eggs in these. In this way, for a period of time the old queen will coexist with her young, unborn daughters. As soon as the last royal cell is covered, the old queen will leave. She will leave behind these unborn, immature daughters and approximately half of the population of the hive.

The queen will take with her worker bees at the ideal age for maximum wax production – with their bellies filled with honey. They will go several meters from their old hive and will latch onto whatever they find handy – a branch, a wall, etc… There they will form a bunch or swarm and will patiently await the scouts, who have gone out in search of the ideal place for their new nest.

If they do not find something suitable in about a day, they will again set out all together to establish another base-camp a little further away, and so on. If their scouts find something good, they will all fly together to the chosen location, where the wax-making workers will immediately start constructing new combs. As soon as they finish, they will fill these combs with the honey they have transported with them.

In the meantime, back at the old hive, the first new queen will emerge from her cell as a fully formed insect. Her first job will be to destroy the cells of her sisters so she will be the only queen in the hive.

The bee hive has replicated itself.

This is the natural course which a hive takes, thus assuring that it will go on forever.

When it has the chance, it breaks into two parts (or sometimes into even more parts).This is called swarming.

It usually takes place in the Spring, mostly in April. And as natural and necessary as it seems for the hive, it is just as inconvenient and troublesome for the beekeeper. The swarm which leaves the hive is called the αφεσμός, or, in beekeeping vernacular – “the bird”. The bees which fly away – the newborn swarm of bees – this will be the subject of my next post.

Written By

Beekeeper

Greek beekeeper