Χαρουπιά, Κερωνία Ceratonia siliqua

Οι μη μελισσοκόμοι, γνωρίζουν ίσως την Χαρουπιά από τη βαριά μυρωδιά των ανθών της, που πλημμυρίζει τους αστικούς δρόμους τους φθινοπωρινούς μήνες. Μια μυρωδιά όχι και τόσο δημοφιλή, αφού ανάλογα τους συνειρμούς του καθενός, σε άλλους θυμίζει χλώριο σε άλλους ανθρώπινα σωματικά υγρά, άλλους απλά τους πνίγει και σε άλλους δεν κάνει καμία αίσθηση. Στους μελισσοκόμους πάντως θυμίζει ένα καλό ξεχειμώνιασμα.

Χαρουπιά, Κερωνία Ceratonia siliqua

Ο λόγος είναι ότι την ίδια βαριά μυρωδιά έχουν οι κυψέλες πολλών μελισσοκόμων αυτόν τον καιρό κι αυτό είναι θετικό. Η χαρουπιά (επιστ. Κερωνία ή Κερατέα η έλλοβος), λατ. Ceratonia siliqua είναι δέντρο αείφυλλο και ανήκει στην οικογένεια των Κυαμοειδών, στην τάξη των Κυαμωδών. Ανθίζει το φθινόπωρο και δίνει απλόχερα νέκταρ και γύρη στα μελίσσια άρα και τις προδιαγραφές ενός καλού ξεχειμωνιάσματος. Πρόσφατα δοκίμασα με το δάχτυλο λίγο από το άγουρο μέλι χαρουπιάς που μάζεψαν τα μελίσσια μου και δεν μπορώ να πω οτι με ενθουσίασε. Κάποιος φίλος μου είπε να μην το υποτιμώ και σύντομα ελπίζω ότι θα μου φέρει να δοκιμάσω μια κανονικά τρυγημένη παρτίδα, από ώριμο μέλι χαρουπιάς.

Όπως έχω ξαναπεί αυτά είναι υποκειμενικά αφού στο παρελθόν με έχουν εξιτάρει πολύ παρεξηγημένα μέλια.

Το “χαρουπόμελο” από την άλλη, είναι ένα σιρόπι που φτιάχνεται με βάση το χαρούπι και δεν έχει καμία σχέση με το μέλι (κι αυτό όμως το έμαθα πρόσφατα από τον Μανώλη)

Στο σύνολο της η χαρουπιά, χωρίς να είναι και το δημοφιλέστερο φυτό, είναι αποδοτική σε πολλούς τομείς, αφού παράγει από καλή ξυλεία μέχρι υποκατάστατα της σοκολάτας και από τροφές για ανθρώπους και ζώα, μέχρι φαρμακευτικές ουσίες. Με τις ιδιότητες της αυτές, έχει καταφέρει να βγάλει από τη δύσκολη θέση τους Μεσογειακούς λαούς σε κάθε εμπόλεμη περίοδο.

Σήμερα, που δεν υπάρχει πείνα τέτοιου επιπέδου, η χρήση της (άδικα ίσως) αρκείται στην κηποτεχνία. Επειδή είναι φυτό εύκολο στην φύτευση και συντήρηση και με γρήγορη ανάπτυξη, είναι στη λίστα των δέντρων που προτιμούν οι δήμοι για να τοποθετήσουν σε πάρκα, παρτέρια και νησίδες. Το ύψος φτάνει τα 10 – 15 μέτρα.

Το μεγαλύτερο μέρος των συμπολιτών μας δεν χαίρονται πολύ με αυτή την επιλογή λόγω της περίεργης μυρωδιάς των ανθών.

Τα άνθη (που δεν έχουν πέταλα) έχουν μικρό κάλυκα, οποίος ανά περίπτωση πλημμυρίζει κυριολεκτικά από νέκταρ. Φυτρώνουν παντού στον κορμό του δέντρου και έλκουν πολλά άλλα έντομα εκτός από τις μέλισσες.

Έντομο σε άνθη χαρουπιάς

Ο καρπός (ξυλοκέρατο, κέρατο, κεράτιον) που μοιάζει με φασόλι, περικλείει αρκετά σποράκια με τα οποία μπορούμε να κάνουμε τον πολλαπλασιασμό. Τα σποράκια αυτά που είναι συνήθως ισοβαρή, χρησιμοποιήθηκαν στην αρχαιότητα ως η πιο μικρή μονάδα μέτρησης βάρους του χρυσού κι έτσι καθιέρωσαν και “καράτιο”.

Kαρπός και σπόροι Χαρουπιάς – Ξυλοκέρατο

Η χώρα μας είναι η 5 σε δυναμική, παραγωγός χαρουπιών χώρα της Ευρώπης.

Φέτος η παρατεταμένη καλοκαιρία του Φθινοπώρου έχει βοηθήσει πολύ την ανθοφορία των χαρουπιών και οι μέλισσες, ακόμα και σε σημεία που δεν συνήθιζαν να επωφελούνται τόσο, έχουν ξεσαλώσει.

Πηγές:
el.wikipedia.org/

piifpu: 8129 12.11.15
update 19.10.2018: 3 χρόνια αφού είχα γράψει αυτό το post έχω κάνει 3 εκπληκτικούς τρύγους φθινοπωρινών μελιών με πολύ μεγάλη συγκέντρωση χαρουπιάς και ο φίλος που μου έλεγε να μην υποτιμώ το δέντρο, αποδείχθηκε σωστός. Η μίξη του νέκταρ χαρουπιάς με άλλα μέλια που μπορεί να έχουν μαζευτεί τη συγκεκριμένη περίοδο, όπως πεύκα και ακονιζία, μπορεί να έχουν ανά περίπτωση περίεργη μυρωδιά, αλλά η γεύση ήταν εκπληκτική και όποιος έφαγε ξαναζητά μανιωδώς! Μιλάω πάντα για μίξη που έχει κάνει η ίδια η μέλισσα με την επιλογή της κι όχι μίξη διαφορετικών μελιών στον κάδο.

Χαρουπιά, Κερωνία Ceratonia siliqua