o Kηρόσκωρος [wax-moth]

Αφου πήρα λοιπόν με τη σειρά δυο εχθρούς των μελισσών, σερσένια και αχερόντια, ας συνεχίσω με άλλον εχθρό, τoν κηρόσκωρο…

Είναι ένας σκώρος, που τον συναντούμε σε δυο διαφορετικά είδη, τον μικρό και τον μεγάλο. Λεπιδόπτερο όπως και η αχερόντια, το galleria mellonella όπως είναι  το επιστημονικό όνομα, λειτουργεί, όπως ακριβώς κι ο μεταξοσκώληκας, έντομο με το οποίο είχα ασχοληθεί παλιότερα.[σχετικές φωτογραφιες: cocoonz]. Η εκτροφή μεταξοσκώληκα με βοήθησε να καταλάβω καλύτερα πως ζει ο κηρόσκωρος. Και τα δυο έχουν τον ίδιο κύκλο ζωής:

Αυγά, προνύμφες, (δήλαδη κάμπιες που τρώνε πολύ συγκεκριμένη τροφή, σε τρομερές ποσότητες, για το μισό περίπου της ζωής τους), δημιουργία κουκουλιού, μεταμόρφωση σε πεταλούδες αρσενικες και θυληκές που ζευγαρώνουν και κλείνουν τον κύκλο κάνοντας αυγά.

Οι διαφορές είναι πολλές, τόσο σε αισθητικό όσο και σε βιολογικό επίπεδο. Σε αισθητικό, είναι πασηφανές οτι ο κηρόσκωρος ειναι αηδιαστικός, συνδυάζεται σαν εικόνα με την παρακμή και την εγκατάληψη, βρώμα κλπ κλπ [είναι αηδία με λιγα λόγια], ενω ο μεταξοσκώληκας με το μετάξι και την καθαρότητα. Νομίζω οι φωτογραφίες το δείχνουν αυτό.

Πεταλούδα μεταξοσκώληκα

Πεταλούδα κηρόσκωρου – waxmoth galleria mellonella

Κάμπια μεταξοσκώληκα

κάμπια Κηρόσκωρουwaxmoth galleria mellonella

Σε βιολόγικο επίπεδο, έχουν διαφορές σε χρόνους επώασης, διαστάσεις κλπ που δεν τα γνωρίζω καλά, αλλα κυρίως [και έδω είναι το πρόβλημα] σε διατροφικές συνήθειες.

Σε αντίθεση με τον μεταξοσκώληκα που τρέφεται αποκλειστικά με φύλλα μουριάς, ο κηρόσκωρος τρώει το κερί της κυψέλης, αλλα και γύρη και μέλι.

Η κάμπια του, φτιάχνει στοές μεσα στις κερήθρες αχρηστεύοντας τους αποθηκευτικούς χωρους της μέλισσας. Πλέκει κουκουλια και αφήνει πίσω της ένα ανθεκτικό νήμα που δυσκολευειτην κίνηση των μελισσών. Γεμίζει τον πυθμένα της κυψέλης με ακαθαρσίες αντίστοιχες με τη στρώμνη του μεταξοσκώληκα δημιουργώντας σταθερή εστία μόλυνσης.

Στρώμνη Κηρόσκωρου waxmoth galleria mellonella

Κηρόσκωρος waxmoth galleria mellonella

Αλλιώνει την ξύλινη επιφάνεια της κυψέλης κατα την υλοποίηση των κουκουλιών. Ανησυχεί συνολικα και μειώνει το επίπεδο ζωής του σμήνους.

Γιατί δεν ειναι τόσο μεγάλη απειλή για το μελίσσι λοιπόν?
Γιατί για να φτάσει να τα πάθει κάποιος αυτά πρέπει να έχει ένα πολύ αδύναμο μελίσσι και μόνο. Οι εργάτριες ενός δυνατού μελισσιου ειναι σε θέση άνετα να ξεφορτωθουν μια πεταλουδα κηρόσκωρου που θα έρθει να γεννήσει μέσα στην κυψελη και θα αποφύγουν όλα τα προηγούμενα. Ο κηρόσκωρος πλήτει αδύναμα μελισσια που ουτως ή άλλως χαμένα θα ήταν… Ο μελισσοκόμος όμως στην προσπάθεια του να βελτιώνει την παραγωγή του μελιου επεμβαίνει στο μελισσι του και το καθοδηγει με διάφορα μέσα, ώστε να γεννα περισσότερο ή λιγότερο ανάλογα με εξωγενεις παράγοντες που θα επηρεασουν θετικα ή οχι την παραγωγή, αποφασίζει ποτε και πόσο χωρο θα δώσει στο μελίσσι του, σε τι φυτά θα “βοσκήσει” τις μέλισσες και πολλά άλλα.

Ενας τέτοιος χειρισμός ειναι το χειμώνα να βγάζει απο την κυψέλη κυρήθρες που δεν είναι άμεσσα χρήσιμες για το μελίσσι, να τις αποθηκεύει και να τις ξαναχρησημοποίει αργότερα. Σα να λέμε οτι σε μια πολυκατοικία 3 ορόφων στην επαρχία, το χειμώνα θα κατοικεί μονο ένα ζευγάρι ηλικιωμένων, οπότε κάποιος αναλαμβάνει να “πάρει” τους δυο οροφους, απαλάσσοντας την οικογένεια απο τη συντήρηση και φύλαξη των 2 περισσευούμενων και ταυτόχρονα δημιουργώντας πιο στριμωγμένες και ζεστές συνθήκες στον έναν όροφο. Το καλοκαίρι που θα έρθουν και τα παιδια θα μας βάλει πάλι πίσω τους ορόφους.

Κατα τη φύλαξη, που γίνεται σε αποθήκες, οι συνθήκες ειναι ιδανικες για την πεταλούδα. Οι μέλισσες λείπουν [αρα και η φύλαξη], υγρασία κρυο κλπ λειπουν [λογικα θα έχουν φυλαχθει σε καλες συνθήκες] οπότε η πεταλούδα γεννα τα 450 αυγα που τις αναλογουν κατα μέσω όρο και όταν πας να επαναεγκαταστήσεις τις κερύθρες βρίσκεις αυτό:

Κηρόσκωρος waxmoth galleria mellonella

Η καταπολέμιση μέχρι σήμερα γινόταν με χημικά μεσα, τα οποία δικαίως απαγορεύτηκαν απο την ευρωπαική ένωση. Ανακινηθηκε μάλιστα ολόκληρο θέμα το οποίο θα μπορούσε [και ίσως γίνει] να ειναι post απο μόνο του.

Η λύση για τον κηρόσκωρο είναι απλή και υγιεινότατη, αλλα ακριβή. Ψύξη. Όπως και στον μεταξοσκώληκα η δραματική αλλαγή της θερμοκρασίας σκοτώνει την λάβρια κατα την μεταμόρωση της. Οταν δηλαδή το εντομο ειναι μεσα στο κουκουλι το… ψήνουμε και πεθαινει, οποτε η αναπαραγωγή του ειναι αδυνατη.

Οι δυσκολίες ειναι οτι ουτε το κερι μπορουμε να ζεστανουμε ούτε και μας βολευει να σκοτώσουμε το κουκούλι γιατι το σκουλικι που προηγήθηκε μας έχει ήδη κανει ζημια. Οπότε παμε στο αναποδο, που αποδείχτηκε και πιο αποτελεσματικο. Ψύχοντας τις κερυθρες πριν την αποθήκευση σκοτώνουμε τον κηρόσκωρο σε ότι σταδιο της ζωής του κι αν βρίσκεται. [αυγό, σκουλήκι, κουκουλι, πεταλούδα]

Στον παρακάτω πινακα φαίνονται οι ακριβείς θερμοκρασίες και οι χρονοι εφαρμογης τους που σκοτώνουν τον κηρόσκωρο σε όλα τα στάδια της ζωής του:

-17 κελσίου επι 1.5 ώρες
-7 κελσίου επι 4.5 ώρες
5 κελσίου επι 20 ημέρες

Σε περίπτωση που κάποιος νιώθει οτι μπορεί να είναι απόλυτα ακριβεις και προσεκτικός στις κινήσεις του [το κερί λιώνει ευκολα και καταστρέφεται] μπορεί να εφαρμόσει επιτυχώς και αυξηση θερμοκρασιας

10 βαθμοι κελσίου επι 25 ημέρες
46 κελσίου επι 80 λεπτά
49 κελσίου επι 40 λεπτά

Ο πίνακας αυτός ειναι δανεισμένος απο το βιβλίο “Πρακτική Μελισσοκομία”
του Ανδρεα Θ.Θρασυβούλου, έκδοση Μελισσοκομική επιθεώρηση 2001, σελίδα 128.

Λειτουργεί και σε ενδιάμεσες θερμοκρασίες. Προσωπικά χρησημοποιώ ένα παλιο οικίακο ψυγείο, στο οποίο αφήνω τις κερήθρες [ειναι μικρό αλλα χωράει περίπου 50] στους 0 βαθμούς για περίπου 10 μέρες. Μεχρι τώρα λειτουργεί ικανοποιητικότατα.

Κηρόσκωρος waxmoth galleria mellonella

Κηρόσκωρος waxmoth galleria mellonella

Κηρόσκωρος waxmoth galleria mellonella

Κηρόσκωρος waxmoth galleria mellonella

Κηρόσκωρος waxmoth galleria mellonella