Σχετικά με το washboarding

To washboarding είναι μια εντυπωσιακή συμπεριφορά  των μελισσών, η οποία δεν έχει σταθεί δυνατό να εξηγηθεί ή να αποκωδικοποιηθεί.  Αυτό που γίνεται είναι ότι οι μέλισσες βγαίνουν από την κυψέλη σε μεγάλους αριθμούς, ανεβαίνουν στο μπροστινό εξωτερικό τοίχωμα της, παίρνουν μια χαρακτηριστική πόζα και αρχίζουν μια μονότονη κίνηση του σώματός τους.

Κρατούν σχετικά σταθερά στο ίδιο σημείο τα δυο πίσω ζευγάρια ποδιών και κουνάνε το σώμα τους μπρος πίσω, τρίβοντας στην επιφάνεια τις σιαγόνες και τα μπροστινά τους πόδια. Αυτό ΔΕΝ γίνεται συντονισμένα από όλες τις μέλισσες. Επειδή όμως μοιραία, υπάρχει σύμπτωση στην μονότονη κίνηση κάποιων από τις εκατοντάδες μέλισσες που συμμετέχουν, μπορούμε να διακρίνουμε ένα μοτίβο. Απομονώνοντας ένα μέρος του, θεωρούμε ότι κάνουν όλες το ίδιο πράγμα ταυτόχρονα. Αν όμως δούμε το φαινόμενο προσεκτικά και εστιάσουμε σε μια μονο μέλισσα, θα παρατηρήσουμε εύκολα, ότι δεν είναι απαραίτητο η διπλανή της να κάνει την κίνηση ταυτόχρονα.

Αυτό που έχω παρατηρήσει είναι ότι στις ελάχιστες φορές που το έχω δει σε μελισσοκομείο μου, γίνοταν αποσπασματικά από συγκεκριμένες κυψέλες και για πολύ ώρα, ενώ η διπλανή αποικία μπορεί να μην το εφάρμοζε ποτέ.

Επίσης σε ότι αφορά τα δικά μου μελίσσια, μου κάνει εντύπωση η διακοπή που δημιουργεί η λαβή της κυψέλης στο σμήνος που αναλαμβάνει τη συγκεκριμένη συμπεριφορά. Ίσως το εφαρμόζουν μόνο σε κάθετη επιφάνεια ή αν το εφαρμόζουν σε οριζόντια το κάνουν μόνο στο έδαφος. Η επιφάνεια της λαβής, που δημιουργεί ένα ταβάνι προς στιγμή, τις αποτρέπει.

Στα διάφορα άρθρα που που μιλάνε για το φαινόμενο γίνεται ενας συσχετισμός με την έκθεση του αδένα nasonov, που δεν φαίνεται όμως  να έχει απαραίτητα σχέση, αφού οι μέλισσες στη συγκεκριμένη αποκωδικοποιημένη συμπεριφορά, είναι ακίνητες εκθέτουν τον αδένα και κουνάνε μόνο τα φτερά τους.
Υπάρχουν ελαχιστες και  ανεπαρκέστατες εξηγήσεις για το φαινόμενο, αστήρικτες και ίσως ανάξιες λόγου, περι εξυγιαντικής συμπεριφοράς κλπ και ακόμα λιγότεροι συσχετισμοί με το μελίσσι γενικά. Είναι καλό? Είναι κακό? Σημαίνει κάτι για την υγεία ή τις ικανότητες του σμήνους?

Αυτό που είναι αστείο και ταυτόχρονα λυπηρό με το washboarding είναι η προσέγγισή του από τους ανθρώπους και ειδικά τους μελισσοκόμους.

Έτυχε να δω video με την συμπεριφορά αυτή, μαζί με ένα παιδάκι 7 ετών. Αφού λοιπόν έδειξε ενδιαφέρον και με ρωτούσε τι κάνουν οι μελισσούλες, ανταπέδωσα την ίδια ερώτηση. Η απάντηση που πήρα ήταν εξαιρετικά ενδιαφέρουσα και νομίζω την ίδια θα δίνουν όλα τα παιδάκια:

Oι μέλισσες κάνουν μπρος – πίσω, μάλλον καθαρίζουν την πόρτα.

Σε μια χώρα λοιπόν με εμπειρία χιλιάδων ετών στη μελισσοκομία, με την επιστήμη της εντομολογίας στην τσέπη και δεκάδες αυτόκλητους δασκάλους της μελισσοκομίας στο internet, o  επίσημος ορισμός που δίνεται για το washboarding είναι αυτός που δίνει κι ένα επτάχρονο παιδί:

Washboarding το μυστηριώδες μπρος πίσω των μελισσών.

Όσο κι αν προσπάθησα δεν στάθηκε δυνατό να βρω δόκιμο τίτλο για αυτή τη συμπεριφορά στα Ελλήνικα ούτε να τη βρω στη βιβλιογραφία.  Μόνο “γουος μπόαρντιγκ” ή άρθρα της τελευταίας εξαετίας με τον τίτλο μπρος – πίσω. Στο δε εξωτερικό τα άρθρα είναι δεκαετίας. Μου δημιουργούνται απορίες, όπως αν η υπερπληθώρα πληροφορίας στο internet μπουκώνει το σύστημα και δεν αφήνει τις μηχανές αναζήτησης να φέρουν ένα πραγματικά σοβαρό και επιστημονικό άρθρο στα Ελληνικά. Αν το washboarding είναι καινούριο και δεν συνέβαινε παλιά ή αν φάνηκε τώρα. Αν απλά έχει γίνει μόδα τα τελευταία 6 – 7 χρόνια σε παγκόσμιο επίπεδο το να γράφουν για αυτό. 

Είτε washboarding, είτε wash boarding, είτε μπρος – πίσω, είτε πέρα – δώθε, προκαλεί ένα δέος το πόσο βαθιά νυχτωμένοι είμαστε για τη φύση του εντόμου με το οποίο έχει ασχοληθεί περισσότερο απ΄όλα τα άλλα ο άνθρωπος και για τη φύση γενικότερα.

piifpu: 14_06_2019